W zleceniach transportowych, często można spotkać się z zastrzeżeniem, że niedostarczenie wraz z wydawanym towarem listu przewozowego skutkuje niezaksięgowaniem faktury, zawieszeniem zapłaty za przewóz i nałożeniem kary umownej. Czy taki zapis jest dopuszczalny? Czy przewoźnik ma obowiązek dostarczyć list przewozowy?

Co to jest list przewozowy?

List przewozowy to dokument, który określa warunki umowy o przewóz. Znajdują się w nim przede wszystkim fizyczny spis inwentarza, a także najważniejsze dane odbiorcy, sprzedawcy i dostawcy (takie jak imię, nazwisko, adres czy numer referencyjny). Zazwyczaj jest sporządzany przez nadawcę towaru i przewoźnika w czterech egzemplarzach.

Obowiązki przewoźnika

Umowa przewozu zobowiązuje wykonującego ją przewoźnika do prawidłowego wykonania usługi – czyli terminowego dostarczenia towaru do miejsca docelowego. Jeżeli to wykona – nie ma podstaw do odmowy zapłaty wynagrodzenia. Dlaczego niedostarczenie listu przewozowego miałoby powodować opóźnienie w zapłacie należności, jej pomniejszenie lub nałożenie kary na przewoźnika, skoro jego przedstawienie nie wchodzi w istotę umowy przewozu?

Konwencja CMR

Poszukując odpowiedzi pytanie, czy brak listu przewozowego może skutkować nieuiszczeniem opłaty za przewóz,  trzeba zajrzeć od aktu regulującego transport międzynarodowy – czyli Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów z dnia 19 maja 1956 roku (Konwencji CMR).

Z art. 4 Konwencji CMR wynika, że brak, nieprawidłowość czy utrata takiego listu nie mogą wpływać na istnienie i ważność umowy zawartej między stronami. Natomiast zgodnie z art. 41 Konwencji CMR – każda klauzula bezpośrednio lub pośrednio naruszająca postanowienia konwencji jest nieważna i pozbawiona mocy. Oznacza to, że uzależnienie w zleceniu zapłaty od dostarczenia listu przewozowego jest niezgodne z prawem. Każde zlecenie, w którym taki zapis się znajdzie – może trafić na drogę sądową.

Podsumowując – list przewozowy jest ważnym dokumentem, dowodem zawarcia umowy przewozu. Jednak z litery prawa oraz celu umowy przewozu wynika, że nie można uzależnić zapłaty za usługę firmy transportowej od jego dostarczenia. Jeśli odbiorca towaru odmówi zaksięgowania faktury z powodu nieprzedstawienia listu przewozowego – warto skierować sprawę na drogę sądową.